เด็กและเยาวชน ในเขตชุมชนแออัดในกรุงเทพ ต้องเผชิญกับความเสี่ยงทางด้านสังคมและสุขภาวะอย่างไร?

นอกจากปัญหาด้านความแออัดและไม่มั่นคงด้านที่อยู่อาศัยรวมถึงความไม่มั่นคงด้านอาชีพการงานของผู้ปกครอง หรือหากจะพูดโดยรวมว่าคือความไม่มั่นคงในชีวิตก็คงไม่ผิดนักแล้ว สิ่งที่เป็นความเสี่ยงของเด็กและเยาวชนในชุมชนแออัดที่รู้กันดีคือเรื่องยาเสพติด

"มากกว่าครึ่งหนึ่งของเพื่อนๆหนูที่นี่มีปัญหาเรื่องยาเสพติด ที่ใช้กันมากเมื่อก่อนก็เป็นกาว แต่ตอนนี้ที่มาแรงกว่าคือ 'โปร' เป็นยาแก้ไอผสมกับน้ำอัดลม เด็กวัยรุ่นจะชอบใช้ตัวนี้มากกว่ากาว ที่เห็นใช้กันก็มีทั้งเด็กผู้ชายผู้หญิง และใช้ระบาดไปถึงในโรงเรียนจนครูต้องพยายามออกกฎเพื่อห้ามไม่ให้เด็กใช้" น้องแกนนำเยาวชนคนหนึ่งที่ชุมชนนี้ได้ให้ข้อมูล

นอกจากเรื่องยาเสพติดแล้วอีกปัญหาหนึ่งที่พบคือการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยเรียน

"เกือบ 1 ใน 3 ของเด็กวัยรุ่นผู้หญิงที่นี่เรียนไม่จบ ม.ต้น หรอกเพราะท้องก่อน เมื่อเร็วๆ นี้ก็มีเพื่อนหนูคนหนึ่งที่ต้องออกจากโรงเรียนตอน ม.2 เพราะท้อง เรื่องเด็กท้องแล้วต้องออกจากโรงเรียนนี่ความจริงบางปีก็ไม่มีนะ แต่ถ้าปีไหนมีก็ไม่ใช่เรื่องแปลกเพราะเห็นบ่อยจนเป็นเรื่องปกติไปแล้ว"

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องยาเสพติดหรือการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยเรียนนั้นล้วนเป็นผลสืบเนื่องจากความไม่มั่นคงของวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชนแออัด

แล้วเราจะมีส่วนช่วยเด็กและเยาวชนเหล่านี้ได้อย่างไร? ในเมื่อที่นี่คือบ้านของพวกเขา คือสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวพวกเขา และเราคงไม่มีกำลังความสามารถพอที่จะเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมรอบตัวพวกเขาเหล่านี้ได้

ที่พอจะทำได้จึงเป็นการเติมภูมิคุ้มกันความรู้เท่าทันต่อความเสี่ยงต่างๆในชีวิตที่พวกเขาจะได้หลีกเลี่ยงจากมันได้เมื่อถึงเวลาที่ต้องเผชิญหน้ากับมัน นั่นอาจเป็นทางออกเฉพาะหน้าเพื่อปกป้องเด็กและเยาวชนของเราไว้ก่อน…ก็เป็นได้

อลงกรณ์ จันทร์เทียน
เจ้าหน้าที่ฝ่ายวิขาการและพัฒนา
26 เมษายน 2559