ละครเงา : กิจกรรมการเรียนรู้ในเรื่องเพศในวัยรุ่น

ขอขอบคุณท่านผู้บริจาคที่สนุบสนุนโครงการต่อสู้ปัญหาวัยรุ่นตั้งครรภ์ ในประเทศไทย ทำให้ มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. เพื่อเด็กและเยาวชนฯ สามารถขับเคลื่อนโครงการได้อย่างต่อเนื่อง ในเดือนมีนาคม-พฤษภาคม 2559 เจ้าหน้าที่โครงการทั้ง 5 จังหวัด (อุบลราชธานี เลย มุกดาหาร บุรีรัมย์ และพะเยา) ได้ประชุมร่วมกับ ผู้บริหารโรงเรียน ครูแกนนำ ผู้นำชุมชน และแกนนำเยาวชนในแต่ละพื้นที่ แนวทางการดำเนินงานที่สำคัญ คือ การสร้างแกนนำเยาวชนเพิ่มตามเป้าหมาย 400 คน ใน 25 โรงเรียนเพื่อถ่ายทอดความรู้ให้แก่นักเรียน 8,000 คน และให้สมาชิกของครอบครัว 10,000 คน และการพัฒนาแกนนำเยาวชนให้สามารถจัดกิจกรรมเรียนรู้ในเรื่องเพศได้อย่างมีสิทธิภาพยิ่งขึ้น

นางสาวจิราภรณ์ บุสรินทร์ อายุ 18 ปี นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 1 ในแกนนำเยาวชน 80 คน จ.อุบลราชธานี ที่ได้รับการคัดเลือกให้เข้าอบรมค่ายแกนนำเยาวชนฉลาดรู้เรื่องเพศ ในปี 2558 เล่าว่า “รู้สึกดีใจมาก ที่ได้เข้าอบรมค่ายแกนนำฉลาดรู้เรื่องเพศ ทำให้ได้รับความรู้ใหม่ๆ ที่ไม่เคยรู้มาก่อน จากที่เคยคิดว่าเรื่องเพศเป็นเรื่องที่ไม่ควรพูดในที่สาธารณะ ทำหเด็กวัยรุ่นส่วนใหญ่ไม่กล้าพูด ไม่กล้าถาม พอกลับจากค่ายก็ปรึกษากันกับเพื่อนๆ ว่าจะทำอย่างไรที่จะทำให้เพื่อนๆ และน้องๆ มีความรู้ที่ถูกต้องในเรื่องเพศ”

จิราภรณ์ และเพื่อนๆ แกนนำเยาวชนจำนวน 8 คน จึงชวนกันจัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่องเพศผ่านละครเงา จิราภรณ์ บอกว่า “การให้ความรู้เรื่องเพศในรูปแบบละครน่าจะเป็นอะไรที่น่าสนใจสำหรับเด็กและวัยรุ่น คิดว่าละครเงาเป็นสิ่งที่น่าสนใจ เพราะต้องเล่นในที่มืด มีความลึกลับ ทำให้ผู้ชมเกิดจินตนาการและเกิดการเรียนรู้ไปพร้อมกัน”

จิราภรณ์และเพื่อนๆ แกนนำเยาวชน จึงช่วยกันคิดบทละครสั้นๆ เกี่ยวกับ ผลที่เกิดขึ้นกับวัยรุ่นที่มีพฤติกรรมเสี่ยงในเรื่องเพศและวัยรุ่นที่ไม่มีพฤติกรรมเสี่ยง “พวกเราได้ฝึกซ้อมบทละคร และลองนำไปเล่นตอนกลางคืนที่ศาลาเอนกประสงค์ในชุมชน โดยช่วยกันประชาสัมพันธ์ให้เด็กๆ ไปดูหนังกัน พอถึงกลางคืนมีผู้ปกครองมาดูกับเด็กๆ ด้วย ผลตอบรับจากการเล่นละครเงา พบว่า เด็กๆ และวัยรุ่นรวมทั้งพ่อแม่ผู้ปกครองชื่นชอบมาก ได้ทั้งความรู้ และความสนุกสนาน ทำให้เราใช้สื่อละครเงานี่แหละในการบอกเล่าเรื่องราวเพื่อลดปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น”

นอกจากการให้ความรู้เรื่องเพศผ่านการเล่นละครเงาแล้ว แกนนำเยาวชน โรงเรียนโนนสว่าง จ.อุบลราชธานี ได้ขัดกิจกรรมตอบคำถามหน้าเสาธง โดยแกนนำเยาวชนนำ "กล่องปริศนา" ไปวางที่หน้าห้องเรียนทุกๆ ชั้น เพื่อให้นักเรียนในโรงเรียน สามารถถามคำถามเกี่ยวกับเรื่องเพศหรือเรื่องอื่นๆ ได้โดยไม่ต้องลงชื่อ แกนนำเยาวชนจะไปหาคำตอบจากการหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ตหรือสอบถามครู แล้วนำมาตอบคำถามที่หน้าเสาธงทุกๆ เช้า ผลการจัดกิจกรรมทำให้นักเรียนในโรงเรียน มีความรู้ ความเข้าใจเรื่องสุขภาวะทางเพศมากขึ้น

นายวิชัย วงศ์กระจ่าง ครูแกนนำที่มีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมร่วมกับแกนนำเยาวชนทุกกิจกรรม ได้บอกเล่าความรู้สึกว่า “ปัญหาเด็กที่ท้องและออกจากโรงเรียนไปแต่งานมีครอบครัว ทำให้เด็กกลุ่มนี้มีคุณภาพชีวิตที่ไม่ค่อยดีนัก หลังจากที่ทางโรงเรียนได้รับการสนับสนุนการจัดกิจกรรมอบรมแกนนำเยาวชนเรื่องเพศ แกนนำเยาวชนก็นำความรู้ที่ได้รับการถ่ายทอดให้กับเพื่อนๆ ในโรงเรียน ในรูปแบบกิจกรรมต่างๆ เช่น ติดป้ายรณรงค์ในโรงเรียน กิจกรรมตอบคำถามหน้าเสาธง การสื่อสารเรื่องเพศผ่านการเล่นละครเงา นอกจากนี้แกนนำเยาวชน รวมทั้งเด็กๆ ในโรงเรียนยังได้ร่วมกันเดินรณรงค์ในชุมชน เพื่อประชาสัมพันธ์ให้กับคนในชุมชนได้รู้ถึงสถานการณ์และสภาพปัญหาการท้องของวัยรุ่นในปัจจุบัน ผมคิดว่าโครงการนี้เป็นสิ่งที่ดีมาก เป็นการแก้ปัญหาเด็กท้องร่วมกันระหว่างโรงเรียน ชุมชน โดยมีมูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. ให้การสนับสนุน”

เรื่องราวของจิราภรณ์และเพื่อนๆ แกนนำเยาวชน จ.อุบลราชธานี เป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมให้เยาวชนได้พัฒนาทักษะการเป็นผู้นำ การทำกิจกรรมจิตอาสา แบ่งปันความรู้ในเรื่องเพศให้กับเด็กและเยาวชนในพื้นที่ อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการจัดกิจกรรมโครงการ สิ่งที่ต้องเตรียมการต่อไป ได้แก่ การสร้างแกนนำเยาวชนใหม่ การพัฒนาทักษะแกนนำเยาวชนในการจัดกิจกรรม เช่น การผลิตสื่อประชาสัมพันธ์ การจัดรายการวิทยุ และการทำคลิปวีดีโอ กิจกรรมเหล่านี้จะไม่สามารถเกิดขึ้นได้ หากไม่ได้รับการสนับสนุนจากท่านผู้บริจาค ขอขอบคุณท่านอีกครั้ง

อบรมค่ายแกนนำฉลาดรู้เรื่องเพศ จ.บุรีรัมย์