จรั๊วะโดง (น้ำพริกกะทิ) อาหารถิ่นอีสานใต้

น้ำพริกจรั๊วะโดง คืออะไร ?

สำหรับเมนู “น้ำพริกจรั๊วะโดง” อาจจะไม่เป็นที่คุ้นหูของคนทั่วไป แต่นี่เป็นเมนูท้องถิ่นของแถบอีสานใต้ ที่ได้รับอิทธิพลมาจากทางกัมพูชา โดยคำว่า “จรั๊วะ” เป็นภาษาเขมร หมายถึง น้ำพริก และคำว่า “โดง” เป็นภาษาเขมรเช่นกัน แปลว่า มะพร้าว ซึ่งเมื่อแปลความหมายรวมกันจะหมายถึง “น้ำพริกกะทิ”

วันนี้คุณครูที่โรงเรียนบ้านง้าง จ.บุรีรัมย์ จะชวนเด็ก ๆ ทำ “จรั๊วะโดง” กันในชั่วโมงวิชาการงานอาชีพ เด็กในโรงเรียนต่างพากันตื่นเต้นที่จะได้ทำ “จรั๊วะโดง หรือ น้ำพริกกะทิ” โดยคุณครูได้แบ่งหน้าที่นักเรียนเป็นกลุ่ม ๆ มอบหมายให้เด็กผู้ชายไปปอกและขูดมะพร้าว ส่วนเด็กผู้หญิงก็มอบหมายให้ทอดปลาทู คั่วพริก หอมแดง กระเทียม และช่วยกันล้างผักสดไว้เป็นเครื่องเคียงกินกันน้ำพริก

ส่วนผสมหลัก คือ ปลาทู กะทิสด กระเทียม หอมแดง พริก เกลือเครื่องปรุงรส มีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก ตั้งไฟกลางทอดปลาทู ให้สุกพอเหลือง นำมาแกะเอาเฉพาะส่วนเนื้อมาโขลกให้ละเอียด จากนั้นโขลกกระเทียม หอมแดงและพริกแห้งให้เข้ากัน ใช้ไฟกลางนำกะทิตั้งไฟให้พอเดือด จึงนำพริก กระเทียม หอมแดง ลงไปในกะทิให้พอเดือด จากนั้นใส่กะปิ 1 ช้อน ใส่เกลือเล็กน้อย ตามด้วยเนื้อปลาทูที่แกะเรียบร้อยลงไป ปรุงรสให้อร่อยค่ะตามใจชอบ เสร็จแล้วพร้อมเสิร์ฟกับผักต่าง ๆ ยิ่งเข้ากันมากโดยเฉพาะยอดกระถิน ฝักกระถิน และผักที่มีรสฝาดอื่น ๆ จะเข้ากันได้ดี

ในขณะที่ทุกคนต่างสนุกสนานกับการทำจรั๊วะโดงด้วยฝีมือตัวเองอยู่ น้องแบ๋ม เล่าว่า “หนูชอบรับประทานจรั๊วะโดงอยู่แล้ว ยิ่งคุณครูให้หนูกับเพื่อนทำน้ำพริกกันเอง ตื่นเต้นและสนุกที่จะได้ทำน้ำพริกจากฝีมือตัวเองค่ะ”

ครูนิ่ม เล่าว่า “ ทุก ๆ สัปดาห์ในช่วงวิชาการงานอาชีพของเด็ก ๆ เราจะพากันเสนอความคิดเห็นว่าจะทำอาหารพื้นถิ่นอะไรที่จะเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านของ จ.บุรีรัมย์ ซึ่งในวันนี้ทุกคนตกลงกันว่าจะทำจรั๊วะโดง ซึ่งนอกจากเป็นการเรียนรู้และอนุรักษ์วัฒนธรรมทางด้านอาหารพื้นถิ่น เมนูนี้ยังช่วยให้เด็ก ๆ ได้กินผักที่หลากหลายชนิดควบคู่เวลากินกับน้ำพริกด้วยค่ะ”

“จรั๊วะโดง” ไม่เพียงเป็นอาหารที่ชาวอีสานใต้ในแถบ บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ นิยมรับประทานเท่านั้น แต่ยังเป็นอาหารที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมการใช้ชีวิตของผู้คนในชนบทที่ยังไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกพร้อมทุกที่ อาหารการกินจึงเน้นให้มีความเรียบง่าย วัตถุดิบหาง่าย ทั้งปลาและผักล้วนมีอยู่ตามท้องทุ่งและรั้วบ้านและไม่ต้องเสียเงินมากมายเพื่อหาซื้ออาหาร เมนูน้ำพริก “จรั๊วะโดง” จึงเป็นอีกหนึ่งเมนูที่นอกจากได้ความอิ่ม อร่อย การทำเมนูอาหารพื้นบ้านยังช่วยให้เด็ก ๆ ได้ซึมซับวัฒนธรรมทางอาหารผ่านการเรียนรู้วิถีชีวิต ไม่ลืมรากและวัฒนธรรมของตนเอง

เผยแพร่เมื่อ : 7 มีนาคม 2568

ร่วมสนับสนุนเงินบริจาค

#มูลนิธิซีซีเอฟ #CCF